<Borstvoeding Expertisecentrum

Kolven

Het kolven van moedermelk

Het kan zijn dat je baby niet of niet voldoende drinkt of dat je niet altijd in de gelegenheid bent om je baby zelf te voeden. Bijvoorbeeld door ziekte of door je werksituatie. In zulke gevallen kan kolven een uitkomst bieden. Hieronder vind je informatie over hoe en wanneer te kolven. Wil je een kolf huren of kopen? Kijk dan onder kolfverhuur en kolfverkoop. Hier vind je ook de andere borstvoedingshulpmiddelen die bij het Borstvoeding Expertisecentrum verkrijgbaar zijn.

Welke kolf gebruik je in welke situatie?

Hand- of kleine elektrische kolf
Bij incidenteel kolven. Bijvoorbeeld als je een avondje weg wilt.

Grotere elektrische kolf
Bij regelmatig kolven (bijvoorbeeld op lange werkdagen).

Volautomatische elektrische kolf
Als de melkproductie op gang gebracht moet worden en als alle voedingen vervangen worden door kolven.

Tip! Het is niet nodig in de zwangerschap al een kolf aan te schaffen. Wanneer je borstvoeding op gang moet brengen of houden, is het raadzaam om dubbelzijdig elektrisch te kolven. Deze kolf kun je te allen tijde bij ons huren.

Bekijk hieronder een instructiefilmpje over het gebruik van de Carum huurkolf.

Met de hand kolven

Heb je geen kolfapparaat bij de hand? Geen probleem. Na wat oefenen kun je ook altijd met de hand kolven. Hoe gaat dat in z’n werk?

• Plaats duim, wijs- en middelvinger ongeveer twee tot drie centimeter achter de tepel. Houd de duim boven de tepel en houd beide vingers eronder.
• Druk de vingers naar de borstkas toe en spreid ze niet uit elkaar.
• Kantel duim en wijsvinger naar voren, waardoor de melkkanalen zich legen zonder het borstweefsel te beschadigen. De tepel rekt hierbij wat uit.
• Herhaal deze beweging ritmisch om de borst te legen.
• Verplaats duim en vinger rondom de tepel om ook de andere melkkanalen te legen. Gebruik beide handen afwisselend voor één borst.

Met de hand kolven is een goede manier om colostrum (de eerste voeding) te kolven en bijvoorbeeld met een lepeltje op te vangen, zodat je dit rechtstreeks aan je baby kunt geven.

Lees meer over kolven met de hand

Het op gang brengen en houden van de borstvoeding

Wanneer direct voeden van je baby (nog) niet mogelijk is, is het verstandig om zo snel mogelijk te starten met kolven. Zo breng je de melkproductie op gang. Hierbij is het raadzaam om gebruik te maken van een volautomatische dubbelzijdige kolf.

De toeschietreflex

Als je baby aan de borst drinkt, wekt het de zogenaamde toeschietreflex op. Het hormoon dat hierbij vrijkomt, zorgt ervoor dat de melk vanuit alle delen van de borst naar de tepel wordt gestuwd. Alle melk is dan beschikbaar voor je baby. Als je begint met kolven, kan het zijn dat de toeschietreflex nog niet goed werkt. Om de reflex te stimuleren, kun je het volgende proberen:

• een rustige omgeving opzoeken of creëren;
• ontspanningsoefeningen doen;
• warme kompressen op je borst leggen;
• borstmassage.

Hoe vaak en hoe lang moet je kolven?

Dit hangt af van jouw reden om te kolven. Als je kolft om de melkproductie op gang te brengen, moet je minimaal acht keer per 24 uur kolven. De kraamverzorgende/verpleegkundige zal je hier verder bij begeleiden. Als je kolft omdat je gaat werken of een dagje weg wilt, kun je gaan kolven op de tijdstippen dat je baby voeding zou krijgen.

Zo kolf je goed wanneer de borstvoeding op gang is

• Kolf elke borst af tot de melkstroom kleiner wordt.
• Activeer aan beide kanten de toeschietreflex door je borsten te masseren, dit kan aan beide kanten tegelijk.
• Start nu weer met kolven tot de melkstroom minder wordt.
• Gewoonlijk houdt de melkstroom de tweede en derde keer sneller op.

Zorg wel steeds voor een nieuwe toeschietreflex. Het is niet goed voor je borsten om door te kolven terwijl er geen melk meer komt.

Bewaren van moedermelk

Laat na het kolven de melk even afkoelen en plaats de melk vervolgens onderin en achterin de koelkast. Niet in de deur, omdat de temperatuur daar niet constant is.

Hoe lang kun je moedermelk bewaren?

Buiten de koelkast	Zes tot tien uur
In de koelkast	Twee tot drie dagen
In een vriezer (die vaak geopend wordt)	Drie tot vier maanden
In een vriezer (die constant-18°C is)	Zes maanden
Ontdooide melk	Tot 24 uur in de koelkast

Vermeld altijd de datum en de tijd op de fles!

Je kunt de melk invriezen:

• In de fles. Vul de fles niet helemaal: bij afkoeling zet de melk uit en hierdoor kan de fles knappen.
• In speciale bewaarzakjes of bakjes voor moedermelk.

Ontdooien van moedermelk

• De moedermelk onder koud stromend water houden. Het water geleidelijk aan warmer laten worden (niet boven de 55°C).
• De moedermelk in de koelkast laten ontdooien.

Opwarmen van moedermelk

Moedermelk kun je beter niet in de magnetron verwarmen. Bepaalde antistoffen gaan verloren als de temperatuur boven de 55°C komt. Het is beter om moedermelk au-bain-marie of in de flessenwarmer langzaam te verwarmen (niet boven de 55°C). Schud de moedermelk tijdens het opwarmen zo nu en dan, zodat de melk op alle plekken geleidelijk verwarmd wordt.

Hygiëne

Het is verstandig om je handen te wassen voordat je met kolven begint. Wij adviseren je om de borstkolf dagelijks uit te koken of in de vaatwasser te reinigen op een programma van minimaal 65°C.